محیط کشت مرک MERCK
محیط کشتهای طبیعی، مایعات بیولوژیکی هستند که برای رشد طیف وسیعی از سلول‌های جانوری بسیار مفید هستند. این محیط‌ها به علت مشخص نبودن ترکیبات تشکیل دهنده، قابلیت تولید مجدد ندارند و این یکی از معایب استفاده از آن‌ها در کشت سلول است. انواع محیط کشتهای طبیعی شامل مایعات بیولوژیک، عصاره‌های بافتی و پلاسما هستند.
محیط کشت مصنوعی چیست؟
محیط کشتهای مصنوعی (سنتزی) از ترکیب کردن مواد مغذی (مواد آلی و غیر‌آلی) شامل ویتامین‌ها، نمک‌ها، گازهای اکسیژن و کربن‌دی‌اکسید، پروتئین‌های سرم، کربوهیدرات‌ها و کوفاکتورها تشکیل می‌شوند. محیط کشتهای مصنوعی مختلفی برای اهداف متفاوتی از جمله موارد زیر ساخته شده‌اند:
زنده ماندن سلول‌ها در کوتاه‌مدت: یک محلول نمکی با pH و فشار اسمزی متعادل.
زنده ماندن سلول‌ها در طولانی مدت: یک محلول نمکی متعادل با فرمولاسیون ترکیبات آلی و سرم.
رشد و تکثیر سلول‌ها: این نوع از محیط کشت‌ها مواد مورد نیاز جهت افزایش تعداد سلول‌ها و تقسیم سلولی را در خود دارند.
عملکرد‌های اختصاصی: در این محیطِ کشت‌ها مواد شیمیایی خاصی جهت تولید محصولات سلولی وجود دارند که این مواد ساخته شده توسط ارگانیسم‌ها، پس از اتمام فرایند کشت قابل تخلیص هستند.
محیطِ کشت‌ها بر اساس کاربرد آن‌ها در آزمایشگاه به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند که از جمله این کاربرد‌ها می‌توان به رشد سلول، تکثیر ارگانیسم‌های خاص، تفکیک سلول‌های مختلف، انتقال نمونه‌ها و جلوگیری از آلودگی آن‌ها و همچنین نگه‌داری سلول‌ها در طولانی مدت اشاره کرد.
«محیط کشت پایه» (Basal Media): برای رشد باکتری‌هایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که نیازی به محیط‌های اختصاصی ندارند. به عنوان مثال می‌توان به «نوترینت براث» (Nutrient Broth)، «نوترینت آگار» (Nutrient Agar) و «پپتون واتر» (Peptone Water) اشاره کرد. استافیلوکوکوس و انتروباکترها در این محیط‌ها رشد می‌کنند.
«محیط کشت غنی شده» (Enriched Media): این نوع از محیط‌ها مانند «بلاد آگار» (Blood Agar) معمولا با استفاده از خون یا سرم غنی می‌شوند و برای رشد و تکثیر میکروارگانیسم‌های خاصی به کار می‌روند. استرپتوکوکی در این نوع محیط رشد می‌کند.
«محیط کشت انتخابی» (Selective Media): این نوع از محیط کشت‌ها با مهار رشد سایر باکتری‌ها، رشد یک سویه خاص باکتری را تسهیل می‌کنند. به این محیط‌ها می‌توان آنتی‌بیوتیک اضافه کرد. مثال‌هایی از محیط کشتِ انتخابی، «مک‌کانگی آگار» (MacConkey Agar) و «محیط تلوریت» (Tellurite Media) هستند. محیط تلوریت رشد تمامی باکتری‌های حفره گلو را به جز باسیل دیفتری مهار می‌کند.
«محیط کشت افتراقی» (Differential Media): از این محیط برای تمایز و تفکیک سلول‌ها به هنگام رشد استفاده می‌شود. محیط EMB یک نوع محیط افتراقی است.
«محیط کشت انتقالی» (Transport Media): از آن برای انتقال و جابجایی سویه مورد نظر استفاده می‌شود و رشد و تکثیر ارگانیسم‌ها در آن صورت نمی‌گیرد. چنین محیط‌هایی برای جلوگیری از خشک شدن نمونه‌ها و انتقال راحت‌تر آن‌ها به آزمایشگاه استفاده می‌شوند. مثال‌هایی از این محیط کشت، «کَری‌بلیر» (Cary - Blair) و «امیس» (Amies) هستند.
«محیط کشت ذخیره کننده» (Storage Media): این نوع محیطِ کشت، برای ذخیره و نگه‌داری باکتری‌ها برای مدت طولانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مثل محیط «اِگ‌سالین» (Egg Saline).